Naar een openluchtvoorstelling

‘s Zomers wil je best een film of een toneelstuk zien. Maar niet in een muffe zaal. Buiten kijken is wel zo prettig, op een klapstoel met een fles wijn ernaast.

Op een zomeravond fiets ik over de Hoofdweg in Amsterdam-West. Een van de saaiste straten van de stad. Ter hoogte van het Erasmuspark hoor ik luide salsamuziek en het geroezemoes van mensen. Mijn nieuwsgierigheid trekt me naar de ingang van het – normaal gesproken – vrijwel uitgestorven park. Spaans gezang, trommels, trompetten die melancholisch de nacht bezweren. Mijn schouders en heupen beginnen te draaien.

Op het grote veld in het midden van het park is geen stukje gras onbezet. Op kleedjes zittend, staand of dansend, kijken de bezoekers één kant op. Ik verwacht een podium en een tienkoppige band. Niks is minder waar: hier zitten zeker duizend mensen te kijken naar een scherm. Een livestream van het concert van de wereldberoemde groep Buena Vista Social Club, uitgezonden vanuit het Concertgebouw. Na ieder nummer wordt er op het veld hard gefloten en gejoeld. Na afloop wil het publiek zelfs meer. Zelf vergeet ik te klappen. Ik kan alleen maar verbaasd om mij heen kijken: waarom wist ik hier niets van?

“Ik denk dat het een trend is: Nederlanders bezoeken steeds vaker festivals”, vertelt Jurriaan Esmeijer, artistiek leider en mede-oprichter van het openlucht filmfestival Pluk de Nacht, dat deze week in Amsterdam is begonnen. De openluchtbioscoop viert zijn tiende verjaardag. Van een klein, alternatief filmfestival – destijds aan de rand van Amsterdam – is Pluk de Nacht uitgegroeid tot een groot evenement. Nog altijd worden relatief onbekende films vertoond die je niet zo snel in de bioscoop zult zien. Esmeijer: “Het eerste jaar trokken we pakweg drieduizend bezoekers, nu zijn dat er vijfentwintigduizend.”

Esmeijer is nog elke keer verrast als hij de bezoekers zelfs met regen in groten getale ziet arriveren op het schiereilandje in het IJ. “Als het opeens begint te regenen kan ik mij voorstellen dat je de film wilt afkijken. Maar dat je bedenkt: ‘het giet, maar ach, ik spring gewoon op de fiets’, dat vind ik verbazingwekkend om te zien.”

De wereld rond een openluchtpodium heeft iets weg van een ideale samenleving: met elkaar deel je een ervaring en binnen korte tijd voel je je verbonden met de medebezoekers. De kaartverkoop van grote, meerdaagse muziekfestivals als Lowlands en Into The Great Wide Open, bewijst dat er iets aan de hand is in festivalland. Waar het publiek voorheen nog wachtte op het programma voor ze overgingen tot de aanschaf van een kaartje, zijn deze festivals de afgelopen jaren niet zelden binnen een kwartier uitverkocht. En dan is er nog niks bekend over de artiesten die komen optreden. Het gaat vooral om ‘het erbij willen zijn’.

Esmeijer vindt die run op kaarten wat overdreven. Hij houdt Pluk de Nacht het liefst zo toegankelijk mogelijk. De openluchtbioscoop is gratis en wordt gerund door een groep van zo’n honderdvijftig vrijwilligers. Esmeijer is ervan overtuigd dat juíst dat enthousiasme een reden is waarom het festival groot is geworden. “Twee weken van tevoren beginnen we met knutselen, en kleden we het terrein aan. Het is heel leuk om met elkaar een eigen wereldje te maken. Die sfeer is, denk ik, voor de bezoekers ook heel belangrijk. En we hopen natuurlijk dat de mensen, die anders hun geld zouden uitgeven aan een kaartje, dat nu doen aan een biertje en wat te eten. Het draait dus zeker niet alleen om het kijken van films. Er is een heel randprogramma met feestjes, optredens en kunst.”

Charlotte van Zanten (28) is organisator van het filmfestival Roffa mon Amour. Dit weekend (tot en met 11 augustus) is de première, op het dak van een oud treinstation in Rotterdam. Ook Van Zanten heeft een heel randprogramma op touw gezet. “We gaan tango dansen voor we beginnen met de Argentijnse film ‘Noche’. We hebben een boekenclub met met een speciale editie over boekverfilmingen. Er komt een kapper bij de Colombiaanse gangsterfilm die we tonen. En we pingpongen voorafgaand aan een Indonesische film over middelbare scholieren. Dit doen we om de ervaring voor de bezoekers te versterken, maar ook omdat we het gewoon leuk vinden.”

Dat een evenement als Roffa mon Amour in de buitenlucht wordt gehouden, speelt zeker een rol bij de programmering. Van Zanten: “Bij het uitkiezen van de films hadden we de hele tijd in ons hoofd dat mensen het buiten zouden zien. Zo speelt de Argentijnse film zich af in een bos, waar je allemaal vreemde geluiden hoort. Als je als bezoeker op het dak zit, onder een sterrenhemel, krijg je het gevoel van zo’n film toch intenser mee.”

In het Erasmuspark in Amsterdam-West ben ik even gaan zitten tussen de groepjes mensen. De leden van de Buena Vista Social Club verlaten – zo is op het scherm te zien – het podium van het Concertgebouw. Het publiek zwaait ze vanaf het grasveld uit. Het is inmiddels donker. De dj zet een paar Zuid-Amerikaanse nummers op. Nieuwe flessen wijn worden opengetrokken. Er wordt gepraat en gedanst. Het is nog lang geen tijd om te gaan slapen.

Bostheater

Sinds 1985 worden er in het Amsterdamse Bos iedere zomer theater- en muziekvoorstellingen georganiseerd. Ook is er altijd een eigen voorstelling. Dit jaar is dat ‘Cyrano’, een heldenkomedie van Rostand (nog tot en met 7 september). Kijk op www.bostheater.nl voor meer informatie.

Concerts in the Park

Het Koninklijk Concertgebouw en het Concertgebouworkest vieren dit jaar hun 125-jarige jubilea. Dit doen zij onder andere met live-vertoningen van grote concerten van pop-, wereld- en klassieke muziek in parken door heel Amsterdam. Er zijn al concerten geweest, maar op 14 augustus is er nog een mogelijkheid. De Nationale Reisopera brengt dan een groot aantal Italiaanse aria’s ten gehore. In het Flevopark in Amsterdam kunt u vanaf 20 uur het concert zien op een groot scherm. Op de website Iamsterdam.com vindt u meer informatie.

Pluk de Nacht

Naast Amsterdam (7-17 augustus) kunt u dit jaar voor het eerst ook naar Pluk de Nacht in Arnhem (22-25 augustus) en Den Haag (29-31 augustus). In Arnhem vindt u Pluk de Nacht in het havengebied, terwijl in Den Haag juist midden in het centrum wordt neergestreken. Kijk voor meer informatie op www.plukdenacht.nl

Blinq

23 augustus tot en met 31 augustus wordt in Park Berg en Bos op de Veluwe voor de 21ste keer het Blinq openlucht filmfestival georganiseerd. Het festival brengt publiekstrekkers als James Bond (‘Skyfall’), ‘The Great Gatsby’ en ‘Argo’. Kijk voor meer informatie op www.openluchtfilmfestival.nl

Noorderzon

Van 15-25 augustus wordt, al sinds 23 jaar, in Groningen het ‘performing arts festival’ Noorderzon gehouden. Het programma-aanbod is een mix van gratis en betaalde voorstellingen uit theater, muziek, dans, beeldende kunst, multimedia, circus en ‘alles wat daar tussenin zit’. Jaarlijks trekt het festival tussen de 110.000 en 135.000 bezoekers. Kijk voor meer informatie op www.noorderzon.nl