Het succes begon met een geurzuil

Gepubliceerd in dagblad Trouw, 3 december 2011,

De eerste baan maakt vaak diepe indruk en legt de basis voor later. Minister van financiën Jan Kees de Jager (1969) begon in 1992 op de zolderkamer van zijn studentenhuis als zelfstandig ondernemer.

“Een van onze huisgenoten ging verhuizen, we hebben zijn ruimte gelijk ingepikt. Samen met Karel van der Woude, die ik nog van Nijenrode kende, begonnen we in 1992 met Spectra Vision. Allebei studeerden we nog aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, maar het leek ons heel leerzaam een eigen bedrijf te hebben. We hadden geen idee dat het een fulltime-baan zou worden.

Spectra Vision moest een bedrijf worden dat gericht was op de toekomst. Dat was toen nog multimedia, maar het werd al snel internet. Onze eerste serieuze opdrachtgever was de Bijenkorf. De opdracht was een interactieve applicatie te ontwerpen met een touchscreen waarmee klanten in de winkel gemakkelijk een parfum konden uitkiezen. Vijf andere bedrijven waren in de race, uiteindelijk bleven er twee over: IBM op dat moment dé speler in de IT-wereld en Spectra Vision uit Rotterdam.

Het was echt David en Goliath. Want hoe versla je een speler als IBM? We bedachten de ‘geurzuil’. Uit wetenschappelijk onderzoek bleek dat er een correlatie bestond tussen kleuren, vormen en de voorkeur voor een bepaalde geur. Daar wilden we iets mee doen. Op het scherm verschenen vormen en kleuren, de klant moest het patroon aanklikken dat hij het meest aantrekkelijk vond. Vervolgens kwam er een printje met een selectie van drie geuren uit het apparaat rollen. Daar kon je mee naar de balie. We hielden een pitch voor de Raad van Bestuur, 22 waren we toen. Ze waren gelijk helemaal enthousiast, de geurzuil werd in alle filialen uitgerold.

Onze tweede opdracht was pas echt groot: de directeur van Bruna had de zuilen in de Bijenkorf gezien en ons benaderd. We hebben voor hen toen een zuil ontworpen waarmee klanten konden zoeken in het boekenbestand. Het ging om honderden winkels. De zuilen leverden we zelf af bij de winkels. Op een gegeven moment moesten we iedere dag wel een zuil afleveren. Dat was ook het moment dat we personeel hebben ingehuurd.

De winst die we maakten stopten we in nog betere computers en apparatuur. Een eigen auto hadden we niet eens. Iedere keer als we een afspraak hadden op het hoofdkantoor van Bruna in Houten huurden we bij ‘Rent a second hand’ een auto. Die was dan elf jaar oud, en er kon maar één portier open. Ik weet nog goed dat de directeur een keer vroeg of hij met ons mee mocht rijden. We hebben ons in allerlei bochten moeten wringen.

Zeker drie jaar zijn we in ons studentenhuis blijven werken. Uiteindelijk was eigenlijk het hele pand kantoor. Tot onze slaapkamers aan toe. We zorgden er wel voor dat het er netjes uitzag. Alleen de keuken bleef een probleem, die was erg studentikoos. Maar dat losten we op met lamellen, dan kon je het mooi afschermen.

Toen ik in 2007 wegging het bedrijf heette inmiddels ISM eCompany werkten er tweehonderd mensen. Dat ik de politiek in zou gaan had ik nooit kunnen denken. Ik ben echt een bedrijfsleven-mens. Ik vond het fantastisch, het pionieren, het uit je eigen handen dingen bouwen. Maar ik kan je vertellen: het is nog uitdagender om als econoom minister van financiën te zijn, in deze tijd.”